شیراز یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران است که به دلیل داشتن باغ‌های زیبا، بناهای تاریخی، شعر و ادب فارسی، و جایگاه ویژه‌ای که در تاریخ ایران دارد، شهرت جهانی یافته است. این شهر مرکز استان فارس بوده و به دلیل تاریخ غنی، میراث فرهنگی و هنری، و طبیعت دل‌انگیز، همواره مورد توجه ایرانیان و گردشگران خارجی قرار گرفته است.
ویژگی‌های برجسته شیراز:
باغ‌های تاریخی:
کاخ‌های داریوش و خشایارشا
:
یکی از زیباترین و معروف‌ترین باغ‌های شیراز که قدمتی چندصد ساله دارد. این باغ با معماری بی‌نظیر و فضای دل‌نشینش همواره مورد توجه بوده است.
باغ دلگشا:
این باغ نیز یکی از باغ‌های قدیمی و مشهور شیراز است که به دلیل معماری زیبای عمارت آن و درختان نارنج معروف است.
آرامگاه‌ها و آثار تاریخی:
حافظیه:
حافظیه یا آرامگاه حافظ، شاعر بزرگ ایرانی، یکی از مهم‌ترین و مشهورترین مکان‌های تاریخی و فرهنگی در شهر شیراز است. این آرامگاه به حافظ، یکی از بزرگترین غزلسرایان تاریخ ادبیات فارسی، اختصاص دارد و به عنوان نماد عشق و معرفت شناخته می‌شود.
سعدیه:
سعدیه یا آرامگاه سعدی، محل دفن سعدی شیرازی، یکی از بزرگترین شاعران و نویسندگان ادب فارسی است. این آرامگاه در شهر شیراز، در دامنه‌ی کوه‌های شمالی این شهر قرار دارد و از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می‌آید.
مسجد نصیرالملک:
این مسجد که به “مسجد صورتی” نیز معروف است، به دلیل کاشی‌کاری‌های زیبا و استفاده از شیشه‌های رنگی در پنجره‌ها مشهور است. نور خورشید که از شیشه‌های رنگی وارد مسجد می‌شود، فضای بسیار خاص و زیبایی را ایجاد می‌کند.
بازار وکیل:
بازار وکیل یکی از معروف‌ترین بازارهای سنتی ایران است که در زمان کریم‌خان زند ساخته شده و تا امروز یکی از مراکز تجاری و اقتصادی شیراز محسوب می‌شود. این بازار به دلیل معماری زیبایش و همچنین انواع کالاهای سنتی و صنایع دستی، همواره مورد توجه بوده است.
تخت جمشید:
تخت جمشید (پارسه یا پرسپولیس) یکی از برجسته‌ترین و مهم‌ترین آثار باستانی ایران و جهان است. این مجموعه عظیم که در نزدیکی شهر شیراز و در استان فارس واقع شده، پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشیان بود و یکی از مهم‌ترین نمادهای شکوه و عظمت ایران باستان به‌شمار می‌رود.
تاریخچه:
تخت جمشید در دوران حکومت داریوش بزرگ، در حدود ۵۱۸ پیش از میلاد آغاز به ساخت شد و در دوران پادشاهی خشایارشا و اردشیر یکم تکمیل شد. این مجموعه به عنوان مرکز برگزاری مراسمات نوروزی و همچنین محل پذیرایی از نمایندگان کشورهای مختلف که به دربار هخامنشیان آمده بودند، مورد استفاده قرار می‌گرفت.
معماری و بخش‌های مهم:
معماری تخت جمشید با استفاده از سنگ‌های بزرگ و حجاری‌شده ساخته شده است و تزئینات این مجموعه شامل نقش‌برجسته‌های متعدد، مجسمه‌ها و کتیبه‌های گوناگون است که همگی نمادی از هنر و فرهنگ ایران باستان محسوب می‌شوند. برخی از مهم‌ترین بخش‌های تخت جمشید عبارتند از:
پلکان‌های بزرگ:
پلکان‌های تخت جمشید با شیب کم و عرض زیاد ساخته شده‌اند تا مهمانان و نمایندگان کشورهای مختلف بتوانند با شکوه و به‌آرامی به سمت تختگاه هدایت شوند. این پلکان‌ها با نقش‌برجسته‌های بی‌نظیری تزئین شده‌اند که نمایانگر ملت‌های مختلفی است که به دربار هخامنشیان آمده‌اند.
دروازه ملل:
دروازه ملل (دروازه خشایارشا) ورودی اصلی تخت جمشید بود. این دروازه با دو مجسمه بزرگ گاو بالدار (لاماسو) تزئین شده است که نمادی از قدرت و شکوه امپراتوری هخامنشیان است.
تالار آپادانا:
تالار آپادانا بزرگترین و باشکوه‌ترین تالار تخت جمشید بود که توسط داریوش بزرگ ساخته شد. این تالار محل برگزاری مراسمات رسمی و پذیرایی از مهمانان بود. سقف این تالار توسط ۷۲ ستون بلند و سنگی حمایت می‌شد که هر کدام دارای تزئینات ویژه‌ای بودند.
تالار صد ستون:
این تالار که توسط خشایارشا ساخته شد، یکی از بزرگترین تالارهای تخت جمشید بود. نام آن از تعداد ستون‌های این تالار گرفته شده که هر کدام از این ستون‌ها با حجاری‌های بی‌نظیری تزئین شده بودند.
کاخ‌های داریوش و خشایارشا:
این کاخ‌ها محل اقامت شاهان هخامنشی در تخت جمشید بودند و با سنگ‌نگاره‌ها و کتیبه‌های گوناگون تزئین شده‌اند که داستان‌های مختلفی از پیروزی‌ها و عظمت شاهان را روایت می‌کنند.
نقش برجسته‌ها:
دیوارهای تخت جمشید با نقش‌برجسته‌های فوق‌العاده‌ای از صحنه‌های مختلف زندگی دربار هخامنشیان، از جمله نمایندگان ملت‌های مختلف که هدایایی به دربار می‌آورند، جنگ‌های شاهان، و مجالس رسمی تزئین شده‌اند.
تخریب تخت جمشید:
در سال ۳۳۰ پیش از میلاد، اسکندر مقدونی به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید. بسیاری از بخش‌های این مجموعه در آتش سوخت و تخریب شد، اما همچنان بقایای آن به خوبی حفظ شده و نشان‌دهنده عظمت این مجموعه است.
اهمیت فرهنگی و تاریخی:
تخت جمشید نه تنها به عنوان نمادی از شکوه و قدرت امپراتوری هخامنشیان شناخته می‌شود، بلکه به عنوان یک میراث جهانی توسط یونسکو ثبت شده است. این مکان باستانی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران است و هر ساله تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند.
نقش تخت جمشید در فرهنگ معاصر:
تخت جمشید یکی از نمادهای مهم ملی ایران محسوب می‌شود و در بسیاری از جنبه‌های فرهنگی، هنری، و سیاسی ایران معاصر تاثیرگذار بوده است. این مجموعه به عنوان یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین آثار معماری و تاریخی جهان، همچنان در مرکز توجه جهانیان قرار دارد.
تخت جمشید با ترکیبی از هنر، معماری و تاریخ، یکی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین آثار باقی‌مانده از دوران باستان است و همچنان به عنوان یک نماد قدرتمند از تاریخ و فرهنگ ایران درخشش دارد.
غذاهای محلی:
شیراز به داشتن غذاهای محلی و خوشمزه نیز معروف است. از جمله غذاهای معروف شیراز می‌توان به کلم‌پلو، دوپیازه آلو، و مسقطی اشاره کرد.
اهمیت فرهنگی:
شیراز به عنوان “شهر شعر و ادب” شناخته می‌شود. وجود دو شاعر بزرگ ایرانی، حافظ و سعدی، در این شهر، جایگاه ویژه‌ای به آن داده است. علاوه بر این، شیراز در طول تاریخ همیشه یکی از مراکز مهم فرهنگی، علمی، و هنری ایران بوده است.
شیراز با ترکیبی از تاریخ، فرهنگ، هنر و طبیعت، یکی از مقاصد محبوب گردشگری در ایران و جهان محسوب می‌شود.