احکام روزه مسافر در ماه رمضان؛ نظر مراجع تقلید
نویسنده:مریم میلانی
ماه رمضان، نهمین ماه هجری قمری در تقویم اسلامی است و برای مسلمانان ماهی پر از برکت، عبادت و خودسازی است. در این ماه، مسلمانان از سپیده‌دم تا غروب خورشید روزه می‌گیرند که یکی از ارکان دین اسلام به شمار می‌رود. در اینجا به برخی از نکات مهم مربوط به ماه رمضان و روزه پرداخته می‌شود.
. فضیلت‌ها و برکات ماه رمضان
ماه رمضان به عنوان ماه عبادت و بخشش شناخته می‌شود. در این ماه، مسلمانان بیشتر به عبادات، نماز، دعا، قرآن‌خوانی، صدقه دادن و کمک به نیازمندان می‌پردازند. از جمله برکات مهم ماه رمضان:
- آمرزش گناهان: ماه رمضان فرصتی برای پاک‌سازی گناهان و تقرب به خداوند است.
- شب قدر: شب‌های بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و پنجم، بیست و هفتم و بیست و نهم ماه رمضان شب‌های قدر هستند که در آن قرآن نازل شده است. این شب‌ها از فضیلت و اهمیت خاصی برخوردار هستند و مسلمانان در این شب‌ها به دعا و عبادت پرداخته و از خداوند طلب آمرزش می‌کنند.
- روحیه همدلی و بخشش: مسلمانان در این ماه با بخشش و کمک به فقرا، به نوعی همدلی و همبستگی اجتماعی را تقویت می‌کنند.
در ماه رمضان، سفر برای کسانی که روزه می‌گیرند، مسأله‌ای مهم است که نیاز به دقت و توجه به احکام شرعی دارد. مراجع تقلید در این مورد نظرات خاصی دارند که به‌طور کلی به این صورت است:
1. روزه مسافر در ماه رمضان
- مجاز بودن افطار در سفر: طبق نظر اکثر مراجع تقلید، اگر فرد مسافر باشد (سفر با فاصله‌ی حداقل ۴۵ کیلومتر از محل اقامت)، می‌تواند روزه‌اش را افطار کند، اما باید قضای روزه را در روزهای بعد به جا آورد.
2. شرایط سفر برای افطار
- سفر باید حداقل ۴۵ کیلومتر باشد: برای استفاده از حکم افطار در سفر، سفر باید حداقل ۴۵ کیلومتر از محل سکونت فاصله داشته باشد.
- نیت سفر: برای اینکه بتوانید از این اجازه استفاده کنید، باید نیت سفر را قبل از اذان صبح انجام دهید. در صورتی که سفر شما در طول روز شروع شود، نمی‌توانید روزه‌تان را افطار کنید.
3. چگونگی قضا کردن روزه‌های افطار شده
- قضا کردن روزه: روزه‌هایی که در سفر افطار می‌شوند باید در ماه‌های بعدی قضا شوند.
- اگر روزه افطار نشود: در صورتی که فرد در سفر نتواند روزه‌داری را ادامه دهد (مثلاً به‌دلیل بیماری یا سختی زیاد)، باید روزه را افطار کرده و آن را در روزهای بعد قضا کند.
4. نظر برخی از مراجع تقلید در مورد مسافر
-
آیت‌الله خامنه‌ای: ایشان می‌فرمایند که اگر فرد مسافر باشد (با فاصله حداقل ۴۵ کیلومتر از محل سکونت)، می‌تواند روزه‌اش را افطار کند، اما باید قضا کند. همچنین در صورتی که به دلیل سختی سفر روزه‌داری برای فرد مشکل باشد، مجاز به افطار است.
-
آیت‌الله سیستانی: ایشان نیز تأکید دارند که اگر فرد مسافر باشد (۴۵ کیلومتر یا بیشتر)، می‌تواند روزه‌اش را افطار کند. اگر فرد در سفر دچار سختی شود و نتواند روزه را ادامه دهد، باید روزه را افطار کرده و قضا کند.
-
آیت‌الله مکارم شیرازی: ایشان می‌فرمایند که مسافر می‌تواند روزه را افطار کند و باید روزه قضا کند. همچنین در صورتی که فرد در سفر به شدت دچار تشنگی یا گرسنگی شود، افطار مجاز است.
-
آیت‌الله نوری همدانی: در نظر ایشان نیز مسافر می‌تواند روزه‌اش را افطار کند و روزه قضا کند.
5. چند نکته مهم
- اگر سفر کوتاه باشد: اگر مسافر در جایی بماند که کمتر از ۴۵ کیلومتر با محل سکونتش فاصله داشته باشد، حکم روزه‌داری مانند حالتی است که در محل سکونت خود روزه گرفته باشد.
- مسافر می‌تواند نماز را جمع کند: در برخی شرایط، مسافر می‌تواند نمازهای خود را به‌صورت جمع شده (ظهر و عصر یا مغرب و عشاء) بخواند.
6. سفر هوایی و روزه
در سفرهای هوایی، اگر فرد از ابتدا نیت سفر کرده باشد و مسافت سفر بیش از ۴۵ کیلومتر باشد، می‌تواند روزه را افطار کند. در چنین سفرهایی، به‌ویژه در پروازهای طولانی، باید مراقب شرایط جسمی خود باشد تا روزه‌داری موجب مشکل نشود.
فرهنگ کشور های اروپایی در رمضان
فرهنگ کشورهای اروپایی در ماه رمضان تنوع زیادی دارد و به‌طور کلی به دلیل حضور مسلمانان در این کشورهای مختلف، ماه رمضان به‌طور خاص در جوامع مختلف اروپایی جشن گرفته می‌شود. این جشن‌ها و آداب بسته به جامعه مسلمان و تاریخ هر کشور متفاوت است، اما چند نکته و ویژگی مشترک در بسیاری از کشورهای اروپایی وجود دارد که نشان‌دهنده نحوه برگزاری رمضان در این کشورهاست.
آداب و رسوم روزه‌داری در اروپا
- افطار جمعی: در بسیاری از کشورهای اروپایی، مسلمانان برای افطار جمع می‌شوند. این جلسات افطار معمولاً در مساجد، خانه‌ها و مکان‌های عمومی برگزار می‌شود. در این جلسات، مسلمانان همراه با خانواده و دوستان غذا می‌خورند و از این فرصت برای تقویت روابط اجتماعی بهره‌برداری می‌کنند.
- در دسترس بودن غذاهای مخصوص رمضان: بسیاری از رستوران‌ها و بازارها در کشورهای اروپایی، به‌ویژه در شهرهایی با جمعیت مسلمانان زیاد، غذاهایی خاص ماه رمضان عرضه می‌کنند. از جمله غذاهایی که در این ایام عرضه می‌شود می‌توان به خوراک‌های ایرانی، ترکی، عربی و آسیای جنوبی اشاره کرد.
- افطار در مساجد: مساجد در بسیاری از کشورهای اروپایی، مخصوصاً در شهرهای بزرگ مانند لندن، پاریس و برلین، مراسم افطار را برای مسلمانان برگزار می‌کنند. این افطارها ممکن است شامل صرف غذاهایی مانند خرما، آش، سوپ و شیرینی‌های خاص رمضان باشد.
